Wprowadzenie do gry na flecie
Gra na flecie to jedna z najpopularniejszych form muzykowania. Flet jest instrumentem, który chętnie wybierają zarówno dzieci, jak i dorośli. Dźwięki wydobywane z tego drewnianego instrumentu są delikatne i przyjemne dla ucha. W odróżnieniu od wielu innych instrumentów, nauka gry na flecie jest stosunkowo prosta i szybka. Dlatego flet jest idealny dla początkujących, którzy chcą rozpocząć swoją muzyczną przygodę.
Przed rozpoczęciem nauki warto jednak zapoznać się z kilkoma podstawowymi informacjami na temat gry na tym instrumencie. Pozwoli to lepiej zrozumieć specyfikę fletu i przygotować się do pierwszych kroków w nauce. W tym artykule zawarte są najważniejsze wskazówki dla osób, które pragną zacząć swoją muzyczną przygodę z fletem.
Wybór odpowiedniego fletu dla początkujących
Rodzaje fletów
Istnieje kilka podstawowych rodzajów fletów:
- Flet poprzeczny - najpopularniejszy i najczęściej wybierany przez początkujących, ma charakterystyczny kształt litery "T".
- Flet prosty - starszy typ fletu, trudniejszy w grze od fletu poprzecznego.
- Flet altowy - większy od standardowego fletu, ma niższą tonację.
- Flet basowy - największy z rodziny fletów, o bardzo niskim brzmieniu.
Dla początkujących najlepszym wyborem będzie zdecydowanie flet poprzeczny. Jest on najłatwiejszy w obsłudze i pozwala stosunkowo szybko opanować podstawy gry.
Materiał wykonania
Flet może być wykonany z:
- Drewna - najczęściej granatu, palisandru lub różanego drewna. Flety drewniane mają ciepły, miękki dźwięk.
- Metalu - flety metalowe brzmią głośniej i wyraźniej od drewnianych.
- Tworzywa sztucznego - tańsza alternatywa, idealna na początek nauki gry.
Dla początkujących najlepszy będzie flet z tworzywa lub drewna, dający przyjemny i łagodny dźwięk. Metale lepiej wybrać w późniejszym etapie nauki.
Podstawy techniki gry na flecie

Aby poprawnie zagrać na flecie, należy opanować kilka podstawowych umiejętności związanych z techniką gry. Od prawidłowej postawy, poprzez kontrolę oddechu, po właściwy sposób wydobywania dźwięku - na początku warto skupić się na tych kluczowych elementach.
Postawa i oddech przy grze na flecie
Podczas gry na flecie należy stać lub siedzieć prosto, z rozluźnionymi ramionami. Plecy powinny być wyprostowane, a szyja rozluźniona. Głowa lekko pochylona do przodu. Nogi rozstawione na szerokość barków. Takie ustawienie ciała ułatwi swobodny i głęboki oddech przeponowy, który jest kluczowy w grze na flecie.
Przy wdechu brzuch powinien się unosić, a przy wydechu opadać. Wdech należy wykonać ustami, natomiast wydech - przez dziubek fletu, długo i równomiernie kontrolując strumień powietrza.
Sposób trzymania fletu
Flet poprzeczny trzyma się poziomo, kciuk lewej ręki opiera się na górnej części instrumentu, a palec wskazujący lewej ręki podtrzymuje flet od spodu. Prawa ręka obejmuje flet w taki sposób, aby kciuk znajdował się na górze, a pozostałe palce na dole.
Dłoń prawej ręki tworzy komorę rezonansową, dlatego nie należy ściskać fletu zbyt mocno. Palce prawej ręki kontrolują wydawane dźwięki poprzez zasłanianie odpowiednich otworów na flecie.
Ćwiczenia oddechowe i rozgrzewkowe

Przed rozpoczęciem gry na flecie warto przeprowadzić kilka prostych ćwiczeń, które przygotują nasz aparat oddechowy oraz ustawienie ciała. Regularne wykonywanie rozgrzewki pomoże grać na flecie z łatwością i swobodą.
Ćwiczenia oddechu przeponowego
Połóż rękę na brzuchu i skup się na oddechu przeponowym - przy wdechu brzuch powinien unosić się, a przy wydechu opadać.Ćwicz wdech nosem i długi, równomierny wydech ustami.Powtarzaj ćwiczenie przez kilka minut.
Rozgrzewka aparatu oddechowego
Zakryj jedną dziurkę w flecie i wykonaj długi wydech.Powtórz dwukrotnie dla każdej dziurki.Wykonuj ćwiczenie codziennie, aby rozgrzać i uelastycznić mięśnie odpowiadające za kontrolę oddechu.
Pierwsze dźwięki i gamy na flecie

Po opanowaniu prawidłowej postawy i techniki oddechowej, można przejść do wydobywania pierwszych dźwięków na flecie. Ćwiczenie gam pozwoli nabrać wprawy w operowaniu palcami prawej ręki i kontrolowaniu strumienia powietrza.
Wydobycie pierwszych dźwięków
Zakryj wszystkie otwory oprócz pierwszego od góry i wykonaj stabilny dźwięk.Ćwicz wyrabianie dźwięku na każdej z dziurek osobno.Dopiero gdy brzmienie będzie czyste, zacznij ćwiczyć przełączanie między dziurkami. Ćwicz codziennie, aż zagranie pojedynczych dźwięków nie będzie sprawiało trudności. Pamiętaj o kontroli oddechu podczas grania.
Opracowanie gamy C-dur
Wykonuj gamę C-dur od dźwięku "d", zakrywając kolejno: d - otwór zakryty e - otwór odsłonięty f - zakryty g - odsłonięty a - zakryty h - odsłonięty c - zakryty Ćwicz codziennie tę gamę, starając się grać płynnie i równo. Stopniowo zwiększaj tempo, nie tracąc kontroli nad dźwiękiem.
Repertuar dla początkujących flecistów

Po opanowaniu podstaw gry i gam na flecie, można przejść do ćwiczenia prostych melodii i utworów. Granie konkretnych utworów pomoże rozwijać umiejętności i zdobywać muzyczne doświadczenie.
Proste melodie i utwory
Na początek wybierz melodie ludowe lub dziecięce, np. "Wlazł kotek na płotek", "Jesteśmy dziećmi Pana Boga". Ćwicz codziennie po kilka minut, pamiętając o prawidłowym oddechu i postawie. Stopniowo wprowadzaj trudniejsze utwory, aby rozwijać umiejętności. Wskazane są ćwiczenia techniczne i etiudy dostosowane do poziomu umiejętności.
Duety z nauczycielem
Granie w duecie z nauczycielem lub bardziej zaawansowanym uczniem pomoże rozwijać umiejętność gry zespołowej i słuchanie drugiego instrumentu. Wspólne muzykowanie sprawi wiele radości i zmotywuje do dalszej nauki. W duecie można grać zarówno proste melodie, jak i specjalnie przygotowane utwory na dwa flety.
Podsumowanie
Nauka Gry na flecie to fascynująca podróż, która wymaga cierpliwości i systematyczności. Aby osiągnąć sukces, należy zwracać uwagę na prawidłową postawę, technikę oddechową i precyzyjne operowanie palcami. Ćwiczenie gam, etiud i prostych utworów pozwoli stopniowo rozwijać umiejętności i czerpać radość z gry na tym pięknym instrumencie. Kluczowe jest, aby nie zniechęcać się początkowymi trudnościami i ćwiczyć często, nawet kilka minut dziennie. Warto także grać w duecie z drugą osobą, co urozmaici naukę. Przy systematyczności i cierpliwości, gra na flecie stanie się pasjonującą formą muzycznej ekspresji i na zawsze pozostanie cudownym hobby.